Aeneas, Anchises ve Ascanius

“Aeneas, Anchises ve Ascanius”, Gian Lorenzo Bernini’nin 1618–1619 yıllarında gerçekleştirdiği bir başyapıttır. Heykel, Vergilius’un “Aeneis”inden bir sahneyi, Aeneas’ın yanan Truva’dan ailesini çıkarışını betimler.

Tarihçe

Bernini bu heykeli yaptığında yalnızca yirmi yaşındaydı. Gian Lorenzo Bernini’nin babası Pietro Bernini’nin heykelin yapımında oğluna yardım ettiği düşünülür. Pietro’nun eserleri ünlüydü; Maniyerist heykelleri hatta Papa tarafından ısmarlanmıştı. Papa V. Paulus, Gian Lorenzo’nun çalışmalarını gördüğünde böylesine genç birinin yeteneğine inanmakta zorlanmıştır. Heykeli ısmarlayan Kardinal Scipione Borghese ise sanat, para ve erkek bedeninin güzelliğine düşkündü.

Eserin, başka ünlü sanatçıların erken dönem yapıtlarından etkilendiği söylenir. Örneğin Michelangelo’nun Santa Maria sopra Minerva’daki İsa heykeli, Aeneas figürü için bir prototip işlevi görmüştür. Ayrıca Aeneas’ın başı, Sant’Andrea della Valle’de Cappella Barberini’de bulunan Pietro Bernini’nin Vaftizci Yahya’sıyla örtüşür. Bunun yanı sıra Vatikan Müzeleri’ndeki Raphael’in “Borgo Yangını”ndan alınmış öğeler bulunduğu kabul edilir.

Çözümleme

Doğal boyutlu bu grup, Aeneas ailesinin üç kuşağını temsil eder. Aeneas’ın, sırtında babası Anchises, yanında oğlu Ascanius ve eşi Creusa ile (sonuncusu heykel grubunda yer almaz) Truva’dan kaçışı, Vergilius’un “Aeneis”inin ikinci kitabından alınmıştır. Baba, oğul ve torun figürlerinde, resim sanatında sık işlenen “insanın üç çağı” temasına açık bir gönderme bulunur. Aeneas’ın sırtındaki Anchises’in çözümlenmesi, Antonio Pollaiuolo’nun “Herkül ve Antaios”unda statik açıdan ele alınmış; Leonardo bunu kuramsal düzeyde betimlemiştir.

“Aeneis”te Vergilius, Anchises’in oğlunun sırtında nasıl taşındığını belirtmez; Bernini ise, Giambologna’nın “Sabin Kadınlarının Kaçırılışı” gibi önceki heykel örneklerinden esinlenerek, yürüyen bir figürün ağırlık taşımasını betimleme meydan okumasını kabul eder.

Himaye

Aeneas ve Anchises figürleri—ve onlarla birlikte gençlik ile yaşlılığın birliği—Papa’nın yeğeni Scipione Borghese’nin siyasal rolüyle ilişkilendirilir; Kardinal yaşlı amcasını destekleyebiliyordu. 17. yüzyılda eserin sanatçısı üstüne kuşkular da dile getirilmiştir: Alman sanatçı-yazar Joachim von Sandrart heykeli Pietro Bernini ve oğullarına atfederken, Domenico Bernini ile Bernini’nin biyografi yazarı Filippo Baldinucci, eseri Gian Lorenzo’ya mal etmiştir. Sanat tarihçileri bu tartışmayı 19. yüzyıl sonundan 20. yüzyıl ortalarına dek sürdürmüş, sonunda Gian Lorenzo Bernini’nin çalışmasını kanıtlayan bir arşiv belgesi bulunmuştur.

Heykel grubu beyaz mermerdendir. Yüksekliği 220 cm, kaidesinin yüksekliği 113 cm’dir.

Sanatçı: Gian Lorenzo Bernini

Gian Lorenzo Bernini, mimar ve şehir plancısı olarak sivil yapılar, kiliseler, şapeller ve kamusal meydanlar tasarladı; ayrıca mimarlık ile heykeli bir araya getiren anıtsal projeler, son derece ayrıntılı kamusal çeşmeler ve mezar anıtları ile cenaze törenleri ve şenlikler için stuko (sıva) ve ahşaptan oluşan bir dizi geçici yapı gerçekleştirdi.

Ayrıca okuyun

Daha fazla göster