Gözlerini Bağlayan Venüs (Titian)

“Gözleri Bağlanan Eros” (Venus Blindfolding Cupid), Tiziano Vecellio’nun (Titian) y. 1565 tarihli bir tablosudur. Tuval üzerine yağlıboyadır; 116 × 184 cm. Roma’daki Borghese Galerisi, Oda XX’dedir.

Tarihçe

Giovan Battista Cavalcaselle, konuyu “Gözleri Bağlanan Eros” olarak tanımlamıştır; tablo daha önce “Üç Güzeller” diye yorumlanmış, Lionello Venturi ise konunun Apuleius’un “Altın Eşek”inden türetilmiş olabileceğini ileri sürmüştür. 20. yüzyılda farklı okuma önerileri de yapılmıştır.

Erwin Panofsky, eseri bir düğün tablosu olarak görür ve Venüs Verticordia’nın (“Kalpleri Çeviren”) huzurunda, gözleri bağlanan Eros (Aşk) ile gözleri açık Anti-Eros arasındaki karşıtlığı vurgular; bu bağlamda iki nimf de Evlilik Sevgisi ile İffeti simgeler.

“Eğer iki Eros’un arasındaki kadın Güzellik ise, ona iki kız kardeşi, Haz ve İffet eşlik eder.”

Buna karşılık Edgar Wind, yayı elinde tutan figürü Diana olarak tanımlamış; sahnenin, Venüs’ün şahsında ve iffetli aşk ile kör tutkuyu temsil eden iki yönüyle “aşka kabul” anını betimlediğini öne sürmüştür; kör tutkuyu, gözleri bağlanan Eros simgeler.

Çözümleme

İki kadın figür (biri yay, diğeri ok dolu sadak tutar) eşliğinde Venüs, Eros’un başına bir kurdele sarar. Arkasında bir başka Eros sahneyi seyreder; pencereden ise geniş bir dağlık peyzaj açılır.

Sıcak ve olgun renk düzeni, Titian’ın geç dönemine özgüdür; Adolfo Venturi bu nedenle tabloyu 1565’e tarihlemeyi önermiştir (Della Pergola, 1955). 17. yüzyılda bu üslup Velázquez, Rubens, van Dyck ve Caravaggio üzerinde etkili olmuştur.

Tablonun tamamlanmasından sonra sağ kenarı kesilmiştir. Üst sağ köşedeki “bedenden kopuk” kol, orada betimlenmiş olan sahneye dair ipucu verir. Kompozisyon, Borghese’deki “Gözleri Bağlanan Eros”un sol yarısıyla yakın uyum içindedir; söz konusu eserde sağ tarafta Venüs ile Eros’lara doğru eğilen iki nimf bulunur. Borghese tablosunun X-ışını görüntülemesi, sanatçının başlangıçta soldaki Venüs grubu ile sağdaki nimfler arasına üçüncü bir figür yerleştirmeyi tasarladığını göstermiştir. Bu merkezi figürün (Borghese versiyonunda daha sonra sanatçı tarafından çıkarılmıştır) pozu, Galeri’de korunan tablodaki tamamlanmamış figürün pozu ile yakından örtüşür.

Koleksiyon

Tablo, 1608’de satın alınan Kardinal Paolo Emilio Sfondrato koleksiyonunun bir parçası olmuş olabilir; midye kabuğu motifli çerçevesi 1613’te Annibale Durante tarafından yapılmıştır. Anthony van Dyck, 1621–1627 arasındaki İtalya seyahatinde bugün Chatsworth’ta bulunan bir eskiz defterine eserden çalışmalar almıştır. Giovanni Morelli’nin kaydettiği çok sayıda kopyası da bulunmaktadır.

Sanatçı: Titian

Tiziano Vecelli veya Vecellio (1488/90-1576), Rönesans döneminde yaşamış İtalyan bir ressamdı ve 16. yüzyıl Venedik okulunun önemli bir üyesi olarak kabul edilirdi. Çağdaşları arasında "Küçük Yıldızların Arasındaki Güneş" (Dante'nin Cennet'inin son favori dizesini anımsatan) olarak bilinen Titian, çok yönlü İtalyan ressamlardan biriydi. Portreler, manzara arka planları, mitolojik ve dini konular üzerinde çalıştılar. Özellikle renk uygulama ve kullanımındaki resim yöntemleri, geç İtalyan Rönesansı'nın diğer ressamlarını ve Batı sanatının gelecek nesillerini etkiledi.

Ayrıca okuyun

Daha fazla göster