Aşk Tanrısı Venüs’e Şikayet Ediyor

Cupid’in Venüs’e Şikâyeti (Venüs ve Cupid), Lucas Cranach the Elder’ın 1531 tarihli bir yağlıboya tablosudur. Sanatçı, Flaman atölyelerinde eğitim almış, Alman Rönesansı’nın önde gelen ressamlarındandır.

Cranach ve atölyesi bu kompozisyonun yaklaşık 20 benzerini üretmiştir: en erken tarihli örnek 1527’de Gustrow Sarayı’nda, bir diğeri 1545 tarihli olarak Glasgow’daki Burrell Collection’da bulunur; figürlerin pozları ve başka ayrıntılar değişkenlik gösterir. Metropolitan Museum of Art, farklı versiyonların sayısının bu kompozisyonun Cranach’ın en ünlü ve en başarılı yapıtlarından biri olduğuna işaret ettiğini belirtir.

Tarihçe

Bu tablo, Cranach’ın mitolojik konulu resimlerinin en erkeni ve Almanya’da çıplak Venüs ile Cupid’i birlikte gösteren ilk örnektir. Mitolojiye duyulan ilgi—sıklıkla çıplaklık için bir bahaneye dönüşse de—muhtemelen hümanist modanın sonucuydu. Öte yandan Cranach’ın katı edep duygusu, resme ahlâkçı bir Latince beyit eşlik ettirmesine yol açmıştır: “Cupid’in şehvetini tüm gücünle reddet, yoksa Venüs körleşmiş ruhuna sahip olur.”

Resmin kompozisyonu Dürer’in etkilerini taşır.

1963’te National Gallery tarafından satın alınan bir versiyon, muhtemelen en erken örnektir; her ne kadar yenilenmiş olsa da uzmanlar 1526–1527’ye tarihler. İşçilik bakımından diğerlerinden daha zengindir; boyutça da çoğundan büyüktür; bununla aynı boyutlarda olan Gustrow versiyonu ve 1531 tarihli, Roma’daki Galleria Borghese’de bulunan (gerçek boyuta yakın) daha büyük bir versiyon istisnadır.

Cranach, en azından 1509’da yaptığı ve bugün Hermitage Müzesi’nde bulunan eserinden beri Venüs ile Cupid’i birlikte resmetmiştir.

Betimleme

Bu yapıtın işçilik kalitesi, konunun pek çok başka yorumundan üstündür. Bal peteği çalmaya kalkışırken bir arı tarafından sokulan Cupid’in, teselli için Venüs’e sığınması Hellenistik geleneğe aittir ve Theokritos’un XIX. İdil’inde anlatılır; resmin sağ üstünde bu metinden alıntı yer alır.

Aynı yerde görülen “1531” tarihi ile ejderha eşlikli baş harfler sonradan eklenmiştir. Venüs’ün saç filesi üzerindeki “W.A.F.” harflerinin anlamı bilinmemektedir.

Yazıtlar

Üst kenarda şu Latince yazı bulunur: ‘DUM PUER ALVEOLO FURATUR MELLA CU[P.I.D.O.]/FURANTI DIGITUM CUSPIDE FIXIT APIS/ SIC ETIAM NOBIS BREVIS ET PERITURA VOLUPTA[S]/QUA[M] PETIUS TRISTI MIXTA DOLORE NOC[E.T.]’ (Küçük Cupid kovandan bal peteği çalarken/ bir arı hırsızın parmağını soktu./ Bizim aradığımız haz da böyledir: kısa ömürlü/ ve acı kederle karışık, zararlı.) — altın saç filesinde: ‘W.A.F.I.’ [Exhib. Cat. Rome 2010, 202, No. 22]

Çözümleme

Cranach, saydam bir örtüye bürünmüş Venüs’ü doğrudan izleyiciye baktırır; ince, kıvrımlı çizgiler, antik heykellerin üslubundan uzaktır. İnce uçlu fırça, ağacın kabuğundaki her kırışığı ve kanatlardaki her tüyü yakalar. Ressam, çıplak figüre Hümanist Chelidonius’tan bir ahlâk dizesi eşlik ettirerek, küçük Cupid’in sokan arılarla balın acısını öğrenirken bize de “hazların geçici ve acıyla karışık” olduğunu hatırlatır.

Resmin ahlâkî iletisi, tutkusal aşka bütünüyle teslim olmanın yalnızca acı ve ıstırap getireceğidir. Yazıtın varlığı, konunun ahlâkîliği konusunda Kardinal’in duyabileceği tereddütleri gidermiş olmalıdır.

Sanatçı: Yaşlı Lucas Cranach

Yaşlı Lucas Cranach (1472-1553), ahşap baskı ve gravürde uzmanlaşmış bir Alman Rönesans ressamı ve baskı sanatçısıydı. Kariyerinin büyük bir bölümünde Saksonya Seçmenleri'nin saray ressamı olarak görev yapmış ve Alman hükümdarlarının ve davasını coşkuyla benimsediği Protestan Dönüşümü öncülerinin portreleriyle tanınır. En yakın arkadaşlarından biri Martin Luther'di. Cranach, başlangıçta Katolik geleneği içinde dini konular resmetmiş ve daha sonra Lutherci dini kaygıları sanatta aktarmanın başka yollarını keşfetmeye çalışmıştır. Kariyeri boyunca mitoloji ve dinden esinlenerek çıplak konular resmetmiştir.

Ayrıca okuyun

Daha fazla göster